تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای استان بوشهر در راستای تدوین برنامه ریزی راهبردی

بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در محیط‌های ساحلی واقع شده‌اند و همة این شهرها موقعیت‌های مهمی در اقتصاد، فرهنگ و کارکردهای اجتماعی دارند. با چنین شرایطی، توسعة این شهرها به سرمایه‌گذاری گستردة سهامداران و ذی‌نفعان منجر می‌شود و به‌این‌ترتیب ساختار فضایی سایر شهرهای غیرساحلی منطقه از این توسعه تأثیر می‌پذیرند. هدف از این پژوهش، تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای ساحلی و غیرساحلی در راستای تدوین برنامه‌ریزی راهبردی شهرهای استان بوشهر است. نوع پژوهش کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعة آماری مورد مطالعه در این تحقیق 31 نقطة شهری ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر در سال 1390 است. برای جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای (اسنادی) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای (رتبه– اندازة شهری، نخست شهری، ضریب کشش‌پذیری و مدل برنامه‌ریزی راهبردی SWOT) و به‌منظور بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها از آزمون‌های آمار استنباطی و مدل‌های پیشرفتة آماری مانند ضریب رگرسیون چندمتغیره، تحلیل واریانس، برازش رگرسیون و آزمون T-text استفاده شده است. یافته‌های تحلیلی استفاده از مدل رگرسیونی چندگانة توأم نشان می‌دهد شهرهای ساحلی که میدان‌های نفتی و گازی عظیمی دارند، سطح توسعة فضایی بسیار بالاتری نیز دارند؛ به‌طوری‌که به ازای یک واحد تغییر در اثر انحراف معیار کارکرد اقتصادی ساحل 814/0 واحد تغییر در ساختار فضایی شهرهای ساحلی ایجاد می‌شود. همچنین، نتایج ضریب اسپیرمن برابر با 865/0 است که این مقدار نشان می‌دهد ارتباط خیلی مثبت و قوی بین توزیع جمعیت و رشد و توسعة کارکردهای اقتصادی، فرهنگی، زیربنایی و حمل‌ونقل بین شهرهای ساحلی و غیرساحلی استان بوشهر وجود دارد. درنهایت، با مقایسة شهرهای ساحلی و غیرساحلی به لحاظ شاخص‌های مختلف مورد مطالعه براساس آزمون T-test می‌توان گفت از آنجاکه میانگین شهرهای ساحلی در شاخص‌های اقتصادی، بهداشتی- درمانی و زیربنایی و حمل‌ونقل بیشتر است، توسعة ساختار فضایی شهرهای ساحلی بیشتر از شهرهای غیرساحلی است.